Torna alla homepage del Istituto di Istruzione Superiore "M.Paglietti"!

 Pro nde sighire a faeddare...

articoli in lingua sardamgp ha scritto: "S’est tènnidu in s’iscola nostra su cunvegnu finale de su progetu “Sa die de sa Sardigna – printzìpios e temas de su Istatutu nobu de s’Autonomia”.
In sa secunda dìe sos pitzinnos de sas cuintas ant presentadu sos traballos issoro supra sos temas de s’identidade e su territoriu.


S’idea printzipale chi s’est afirmada sa prima die, secundu su relatadu dae sos prof.s Piero Sanna e Paolo Fois, est chi chene cumprèndere, o de cale si siat manera connòschere, s’identidade propia, no est possìbile diàlugu perunu chin sos de ifora, sos “àteros”. E pro cussu bisonzat de àer’istudiadu s’istoria de sa Sardigna paris chin s’istoria de s’Unione Europea.

Piero Sanna nos at faeddadu de sos mamentos printzipales de s’istoria de s’isula, a cumintzare dae s’època de sos Juigados, e custu nos at cunfortadu ca nois puru chin sos pitzinnos aìamus cumintzadu a pensare a un’identidade fundada mascamente in sa limba sarda, cujos documentos prus anticos s’atzapant pretzisamente in su Medioevo Sardu, in sa “Carta de Logu”.

Est istadu naradu medas bortas chi su fatu de cumintzare dae sa cultura nostra non cheret nàrrere chi semus serrados a sa connoschentzia de sos chi non sunt nois, comente credet calicunu. “L’identità nasce dal confronto con gli altri”, nos at naradu Piero Sanna; “la propria identità non è provincialimo”, at azuntu Paolo Fois, e at sighidu afirmande chi s’Europa Unida est una unidade in sa diversidade, e sa fortza sua s’atzapat propriu in custu, in s’incontru de culturas meda diferentes, cada una chin sa bellesa sua e chin s’istoria, limba, literatura e traditziones chi l’apartenent.

Finas s’interventu pretzisu de s’onorevole Simonetta Sanna, rispondende a sas dimandas de sos istudiantes chi pediant ite sin-de fachiant sos sardos de un’istatuto nobu, at postu in craru chi antis de pensare a comente nos depimus cunfrontare chin su restu de su mundu, depimus imparare a nos cunfrontare tra nois e a “risolvere prima le nostre questioni interne”, in-d’una Sardigna “caratterizzata dal perdurare dei rapporti di rete, familiari o di censo e ceto, che determinano la sua forte staticità”.


Sa secunda die, curiosamente, amus intesu cosas diferentes, e a tratos fintzas contrarias. In sos discursos de su prof. Carlo Marcetti e de s’onorevole Paolo Maninchedda, s’idea est chi s’identidade a bortas est carchi cosa de “mìticu”, e cada unu (cada sardu?) tenet sa sua, medas bortas tropu personale e fortzis finas “provinciale”. Paolo Maninchedda diat fàchere cumintzare s’istoria de s’identidade sarda dae su perìodu apustis de sa prima gherra mundiale, cando medas sardos sunt mortos chene ischire mancu pro ite.
Su de pensare a sa sardidade a partire dae s’època Juigale est a bisu suo una cosa frassa, si pensamus chi in cussu perìodu sos sardos fiant servos de una deghina de familias; s’epoca de oro de sos Juigados “è una leggenda creata dai piemontesi”, at naradu, “che hanno voluto demonizzare la dominazione catalana e quindi far diventare i Giudicati un paradiso terrestre”.

Mi dispiaghet de no àer tentu su tempus pro acrarare chi s’identidade no est totu bellas cosas, e chi nemmancu in su perìodu de sas Sennorias in “Italia” b’aiat galu su “Welfare State”.

Pro fortuna comente ùrtimu mamentu pro nos torrare a adobiare in cussu territoriu neutrale chi sunt sos “sonos” de una cultura, nos at dadu cunfortu sa limba bittichesa, in su discursu de prof. Gino Calvisi, professore de Italianu e Latinu in su Liceo “Michelangelo Pira”, chi chin sas paràulas de Cicitu Masala nos at ammentadu chi “sa limba est su mundu, sa limba est sa vida nostra, chene limba non b’at pòpulu… Bessit a pizu sa limba in totue ca est a fundamentu primariu de sa vida.”
E prenos de ispantu mi sunt pàssidos sos pitzinnos nostros, cando sos tenores de “Monte Bannitu” de Bitti, zovaneddos che a issos, lis ant faeddadu in sardu issos puru, presentende sas cantones chi ant serradu custu cunvegnu in sa manera prus galana. Sos istudiantes nostros l’ant torradu su regalu fachende unu ballu sardu, su primu de sa bida issoro - e apo comente s’impressione chi medas ant a sighire a ballare…

Maria Grazia Pichereddu

Pro sighire su dibattitu prus importantante, est a nàrrere, sas règulas chi bi diant dèppere èssere a su fundu de cada tipu de detzisione supra s’istatuto nobu, est pretzisu connòschere sa leze istatutaria aprovada su 7 de martu 2007.
Supra de custa leze b’at medas polèmicas. Pro bos fàghere un’idea diat èssere zustu lèghere (o intèndere) carchi opinione diferente: sa de sos l’ant aprovada (sa conferentzia de su Presidente de sa Regione Renato Soru), e sos chi tenent parere contrariu (file mp3 de 2.5 Mb de s’interventu de s’onorevole Paolo Maninchedda in su Consigliu Regionale – isgarrigadu dae http://blog.libero.it/admetalla/2493056.html).


Scarica la traduzione dell'articolo in lingua italiana. "



 
     Links Correlati
· Altre informazioni articoli in lingua sarda
· News by amministratore


Articolo più più letto articoli in lingua sarda:
LSC: cumintzare est giai cosa bona


     Giudizio
Voto medio: 3.87
Voti: 8


Se hai un'attimo di tempo, scegli un voto per questo articolo:

Eccellente !
Molto bene!
Bene!
Così così
Male



     Opzioni

 Pagina Stampabile  Pagina Stampabile

 Invia questo Articolo ad un Amico  Invia questo Articolo ad un Amico


Spiacente, non sono disponibili i commenti per questo articolo.




Questo sito è conforme al Decreto legislativo n.33/2013
Questo portale è open source -per contattare l'Amministratore clicca qui

scaricabile da: PHP-Nuke. All Rights Reserved. PHP-Nuke is Free Software released under the GNU/GPL license.
Generazione pagina: 0.052 Secondi